Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3062

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63231

  • Titre attesté :
    • Johannes Duns Scotus, Commentarius in tertium et quartum librum Sententiarum ; Quodlibet.
  • Autre forme de la cote :
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3062
    • Paris. BnF, Latin 3062
  • Conservé à : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Langues : latin
  • Auteur : Johannes Duns Scotus (1265-1308)
  • Date de fabrication :
  • Support : Parchemin.
  • Composition :
    • 212 ff. à 2 colonnes.
  • Format :
    • 275 × 240 mm.
  • Aspects codicologiques :
    • Décoration italienne. Grandes initiales peintes et historiées (1, 173 (franciscain)). Encadrements peints (1, 55, 173). Initiales en couleurs à filigranes. Incipits soulignés de fioritures à la plume (55). Titres courants en couleurs (1-54) et en noir. Pieds-de-mouche. — Réclames ornées de traits à la plume à chaque cahier. Indication de pièces environ tous les 8 feuillets du f. 64 « fi[nit] I » au f. 167v « fi[nit] XIII ». Corrections et gloses marginales contemporaines. — Au f. 80v, dessin à la plume représentant un petit autel (?), accompagné de la mention manuscrite : « De Corinalto ? frater Antonius M°CCC LXXX VII Venetiis fecit ».212 ff. à 2 colonnes.275 × 240 mm.
  • Reliure :
    • Demi-reliure chagrin rouge aux armes de Louis-Philippe. Titre au dos.

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 1-172v JOHANNES DUNS SCOTUS, Commentarius in tertium et quartum librum Sententiarum. F. 1-54. L. III (Opus oxoniense, éd. Wadding, Lyon, 1639, t. VII, 3-1038, avec var.) ; aux ff. 16v-17v, on trouve à la fin de la q. 1 de la D. XIII le passage : « Ad istam questionem dico quod summum potest dici... — ... quia concludit de superlativo ut exponatur positive » qui se trouve dans l'éd. cit. après la q. 4 (éd. cit., 261-270) ; au f. 17v, on trouve à la fin de la q. 2 de la D. XIII le passage : « ad questionem probabile est dicere secun dum magistrum... — ... summa gratia et gloria daretur » (ibid.,??? 268 et 272-73) ; au f. 18 on trouve à la fin de la q. 3 de la D. XIII le passage : « ad istam questionem dico quod animam summe fru potest intelligi... — ... et sic laudabiliter operetur (ibid., 275-276)??? aux ff. 18v-19, à la fin de la q. 1 de la D. XIV : « In ista questione sunt duo... — ... actui perfecto sed sequitur » (ibid., 285-290) ; au f. 54, explicit : « ... cui sit laus... et secum in gloria dignetur habere Scothum Johannem » ;

    F. 54-54v Table des questions :

    F. 55-171v L. IV (Opus oxoniense, éd. Wadding. Lyon, 1639, VIII, 1-847 et IX, 1-830, avec quelques var.) ; au f. 139, à la fin de la D. XLII : « explicit tractatus de matrimonio » ; aux ff. 161v-162, la q. 3 de la D. XLIX a une rédaction légèrement différente de l'éd. cit. (IX, 496-503) ; aux ff. 162-169, les q. 10 à 16 de la D. XLIX, la q. 1 de la D. L diffèrent légèrement de l'éd. cit. (ibid., 505-628) ; au f. 171v : « Explicit liber quartus Sententiarum editus a magistro Johanne Scoto de ordine fratrum minorum et sacre theologie doctoris » ;

    F. 171v-172v Table des questions du l. IV ; cf. Stegmüller, Repert. comment. in Sent., 2e éd., 1947, n° 421.

    F. 173-211 JOHANNES DUNS SCOTUS, Quodlibet : « Cuncte res difficiles ait Salomon Eccl. I... (Wadding, Lyon, 1639, t. XII, 1-544) ; q. 1 : « Est igitur prima questio : Utrum in divinis essentialia sint immediata ipsi essentie divine vel notionalia... » (éd. cit., 2-33) (173-175) ; — q. 2 : « Utrum in Deo sint plures productiones ejusdem rationis... » (ibid., 35-65) (175-177) ; — q. 3 : « Viso de productionibus secuntur questiones de relationibus... est igitur questio : Utrum illa duo possint simul stare quod relatio ut comparata ad oppositum sit res, (a)ut comparata ad essentiam sit ratio tantum... » (ibid., 66-84) (177-178v) ; — q. 4 : « Deinde queritur de relatione originis in divinis in comparatione ad personas... Utrum subtracta vel separata sive abstracta vel circumscripta relatione originis posset manere prima persona divina constituta et distincta... » (ibid., 88-116) (178v-181) ; — q. 5 : « Consequenter queritur de relatione originis in divinis quantum ad perfectionem suam intrinsecam et est questio : Utrum relatio originis sit formaliter infinita... » (ibid., 117-137) (181-183) ; — q. 6 : « Viso de relatione originis in divinis sequitur questio de relationibus communibus et est unica utrum equalitas in divinis sit relatio realis... » (ibid., 142-167) (183-185v) ; — q. 7 : « Viso de hiis que conveniunt Deo per comparationem ad intra... Utrum Deum esse omnipotentem possit ratione necessaria demonstrari... » (ibid., 168-191) (185v-188v) ; — q. 8 : « Deinde queritur de omnipotentia sive causalitate activa specialiter... et est questio : Utrum Filius sive Verbum divinum habeat alicam causalitatem propriam respectu creature... » (ibid., 204-218) (188v-190) ; — q. 9 : « Consequenter queritur de omnipotentia in comparatione ad objectum... Utrum Deus possit facere angelum informare materiam... » (ibid., 226-234) (190-191) ; — q. 10 : « Ad secundum quesitum utrum scilicet species in eukaristia posset Deus convertere in aliquid preexistens... » (ibid., 239-261) (191-193) ; — q. 11 : « Ad tertium... [An Deus possit facere quod manente corpore et loco corpus non habeat ubi sive esse in loco]... » (ibid., 262-272) (193-194) ; — q. 12 : « Expeditis hiis que quesita erant de Deo secuntur alica quesita de creaturis... Utrum scilicet rei sit idem respectus ad Deum creantem et conservantem... » (ibid., 282-293) (194-195) ; — q. 13 : « De creaturis in speciali tantummodo querebatur de creatura vivente utrum actus cognoscendi et appetendi sint essentialiter absoluti vel essentialiter relativi... » (ibid., 301-346) (195-197v) ; — q. 14 : « Consequenter queritur de hiis que pertinent specialiter ad creaturam... Utrum anima sue perfectioni naturali relicta possit cognoscere Trinitatem... » (ibid., 348-406) (197v-199v), avec addition : « Exemplum hujus apparet in sensu. Nam quando species coloris videtur... — ... ubi est concursus radii visualis cum cathto », suivi de la phrase : « Ab illo loco qui dicit : exemplum hujus modi apparet, non est Scoti » (199v-200) ; — q. 15 : « Consequenter queritur de modo quo intellectus erit in actum... est questio : posito quod beatus in patria habeat verbum de creatura visa in essentia divina, utrum respectu hujus verbi creature intellectus possibilis se habeat ibi pure passive... » (ibid., 410-445) (200-202) ; — q. 16 : « Consequenter queritur de voluntate... Prima questio est ista : Utrum libertas voluntatis et necessitas naturalis possint se compati in eodem, respectu ejusdem actus et objecti... (ibid., 445-459) (202-203v) — q. 17 : « Deinde queritur utrum actus dilectionis naturalis et actus dilectionis meritorie sint ejusdem speciei... » (ibid., 459-472) (203v-204v) ; — q. 18 : « Deinde queritur de compa???atione actus intrinseci voluntatis ad actum extrinsecum, utrum actus exterior addat aliquid bonitatis vel malitie ad actum interiorem... » (ibid., 474-491) (204v-206v) ; — q. 19 : « Consequenter queritur utrum in Christo unitas nature humane ad Verbum sit sola dependentia nature adsumpte ad personam Verbi... » (ibid., 491-513) (206v-208v) ; — q. 20 : « Utrum sacerdos obligatus ad dicendum unam missam pro uno, obligatus etiam ad missam pro alio sufficienter solvat debitum solvendo unam missam pro ambobus... » (ibid., 514-535) (208v-210v) ; — q. 21 : « Ultimo queritur utrum ponens mundi eternitatem possit sustinere aliquem esse universaliter bene fortunatum... — ... ratio probabilis persuadet. Explicit quolibet magistri Jo. Scoti ordinis minorum » (ibid., 536-544) (210v-211) ;

    F. 211 Table des questions ;

    F. 211-212v Table idéologique du quodlibet, sans indication des feuillets. Cf. Glorieux, Litt. quodl. I, 218-219.

    Voir t. IV, 489.

    F. 1-172v. JOHANNES DUNS SCOTUS, In Sententias. Ordinatio, l. III-IV ; cf. C. Balic, éd. cit., 147*-149*.

    f. 246v-247. Ajouter : « Utrum angelus deputatus ad custodiam hominis viatoris possit causare aliquid effective in intellectu ejus... ».

Intervenant

Historique de la conservation

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Provient peut-être du Collège de Foix ; cf. Delisle, Cab. des mss, I, 508.

    Provient du Collège de Foix à Toulouse ; cf. Delisle, Cab. des mss., I, 501, n° 40 de la liste des mss. de ce collège envoyés à Colbert le 7 octobre 1680.

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Ad istam quaestionem dico quod animam summe frui potest intellegi...

    f. 18

    Ad istam quaestionem dico quod summum potest dici dupliciter...

    f. 16v

    Ad quaestionem probabile est dicere secundum Magistrum quod tantam Deus contulit...

    f. 17v

    Ad secundum quaesitum utrum scilicet species in Eucharistia posset Deus convertere...

    f. 191

    Ad tertium sic proceditur : arguitur quod Deus non posset facere quod manente corpore...

    f. 193

    Consequenter quaeritur de his quae pertinent specialiter ad creaturam...

    f. 197v

    Consequenter quaeritur de modo quo intellectus erit in actum...

    f. 200

    Consequenter quaeritur de omnipotentia in comparatione ad objectum...

    f. 190

    Consequenter quaeritur de relatione originis in divinis quantum ad perfectionem...

    f. 181

    Consequenter quaeritur de voluntate...

    f. 202

    Consequenter quaeritur utrum in Christo unitas naturae humanae ad Verbum sit sola dependentia naturae adsumptae ad personam Verbi...

    f. 206v

    Cunctae res difficiles, ait Salomon Eccl. (I, 8), et cui intellegat esse difficiles...

    f. 173

    De creaturis in speciali tantummodo quaerebatur de creatura vivente... utrum actus cognoscendi et appetendi sint essentialiter absoluti...

    f. 195

    Deinde quaeritur de comparatione actus intrinseci voluntatis ad actum extrinsecum, utrum actus exterior addat aliquid bonitatis...

    f. 204v

    Deinde quaeritur de omnipotentia sive causalitate activa specialiter...

    f. 188v

    Deinde quaeritur de relatione originis in divinis in comparatione ad personas...

    f. 178v

    Deinde quaeritur utrum actus dilectionis naturalis et actus dilectionis meritoriae sint ejusdem speciei...

    f. 203v

    Est igitur prima quaestio : Utrum in divinis essentialia sint immediata ipsi essentiae divinae vel notionalia...

    f. 173

    Exemplum hujus apparet in sensu. Nam quando species coloris videtur...

    f. 199v

    Expeditis his... sequuntur aliqua quaesita...

    f. 194

    In ista quaestione sunt duo articuli, primus an possit perfici visione perfectissima...

    f. 18v

    [...] Posito quod beatus in patria habeat verbum de creatura visa in essentia divina...

    f. 200v

    Ultimo quaeritur utrum ponens mundi aeternitatem possit sustinere aliquem esse universaliter bene fortunatum...

    f. 210v

    [...] Utrum actus cognoscendi et appetendi sint essentialiter absoluti...

    f. 195

    [...] Utrum actus dilectionis naturalis et actus dilectionis meritoriae sint ejusdem speciei...

    f. 203v

    [...] Utrum actus exterior addat aliquid bonitatis vel malitiae ad actum interiorem...

    f. 204v

    [...] Utrum aequalitas in divinis sit relatio realis...

    f. 183

    Utrum anima suae perfectioni naturali relicta...

    f. 197v

    Utrum Deum esse omnipotentem possit ratione necessaria demonstrari...

    f. 185v

    [...] Utrum Deus possit facere angelum informare materiam...

    f. 190

    [... Utrum Deus possit facere quod manente corpore et loco corpus non habeat ubi sive esse in loco]...

    f. 193

    [...] Utrum Filius sive Verbum divinum habeat aliquam causalitatem propriam respectu creaturae...

    f. 188v

    [...] Utrum illa duo possint simul stare quod relatio ut comparata ad oppositum...

    f. 177

    [...] Utrum in Christo unitas naturae humanae ad Verbum sit sola dependentia naturae adsumptae ad personam Verbi...

    f. 206v

    Utrum in Deo sint plures productiones ejusdem rationis...

    f. 175

    [...] Utrum in divinis essentialia sint immediata ipsi essentiae divinae vel notionalia...

    f. 173

    [...] Utrum libertas voluntatis et necessitas naturalis possint se compati in eodem...

    f. 202

    [...] Utrum ponens mundi aeternitatem possit sustinere aliquem esse universaliter bene fortunatum...

    f. 210v

    [...] Utrum ... rei sit idem respectus ad Deum creantem et conservantem...

    f. 194

    [...] Utrum relatio originis sit formaliter infinita...

    f. 181

    Utrum sacerdos obligatus ad dicendum unam missam, obligatus etiam ad missam pro alio, sufficienter solvat debitum...

    f. 208v

    [...] Utrum ... species in eucharistia posset Deus convertere in aliquid praeexsistens...

    f. 191

    [...] Utrum subtracta vel separata sive abstracta vel circumscripta relatione originis, posset manere prima persona divina...

    f. 178v

    Viso de his quae conveniunt Deo per comparationem ad intra...

    f. 185v

    Viso de productionibus... est igitur quaestio...

    f. 177

    Viso de relatione originis in divinis sequitur quaestio de relationibus communibus et est unica : utrum aequalitas in divinis sit relatio realis...

    f. 183

    ANTONIUS DE CORINALTO (?) (frater) -- Dessin
    COLBERT (Jean-Baptiste) -- Possesseur
    DÉCORATION -- Dessins à la plume
    DÉCORATION -- Décoration italienne (XIVe s.)
    DÉCORATION -- Encadrement peint (XIVe s.)
    DÉCORATION -- Initiales historiées (XIVe s.)
    DÉCORATION -- Initiales peintes (XIVe s.)
    Incipit -- Incipit souligné de fioritures à la plume (XIVe s.)
    JOHANNES DUNS SCOTUS, O.F.M. -- Initiales historiées (XIVe s.)
    JOHANNES DUNS SCOTUS, O.F.M. -- Commentarius in Sententiarum librum III (Ordinatio)
    JOHANNES DUNS SCOTUS, O.F.M. -- Commentarius in Sententiarum librum IV (Ordinatio)
    JOHANNES DUNS SCOTUS, O.F.M. -- Quodlibet
    Pièce -- Indication de pièces
    RELIURE -- Reliures au chiffre de Louis-Philippe
    TOULOUSE (Haute-Garonne) -- Collège de Foix. Possesseur

Source des données