Dijon. Bibliothèque municipale, Ms. 561

Codicological aspects

  • Parch., XIIe s. (2e moitié), 176 ff. (f. 176 v° blanc), 357 X 247 mm., just. : 272 X 182 mm. (f. 172), 2 col., 35 lignes, initiales rubriquées, parfois légèrement ornées à la plume aux f. 171-172 v°, certaines se prolongeant dans la marge, titres rubriqués.

    inc. : « -one minii separentur... » (f. 2).

    expl. : «... ipsa autem lati-» (f. 175 v°).

    : « -tudo in consummatione... » (f. 176).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XLI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XLI

  • ...~ f. 162 col. 1-170 v° col. 2 : ‹HVGO DE SANCTO VICTORE›, Descriptio mappe mundi (ms. C de Gautier Dalché).

    (prol.) titre : « Incipit prologus in descriptione mappe mundi ».

    (prol.) inc. : « Sapientes uiri, tam ecclesiastici quam ecclesiastica litteratura edocti... ».

    (prol.) expl. : «... sicut in mappa mundi inueniuntur annotamus. Explicit prologus ».

    (texte) inc. f. 162 v° col. 1 (après la table des 28 chapitres) : « Descripturus orbem terre primum pono circulum maris... ».

    (texte) expl. : «... et memoria magis celebres habentur » (éd. P. Gautier-Dalché, op. cit. infra, p. 133-160).

    f. 171 col. 1-col. 2 : ‹POLEMIVS SILVIVS›, Nomina prouinciarum.

    titre : « Situs diuersarum prouinciarum. Italia Gallia... Britannia ».

    inc. : « In Italia prouincie sunt numero .XVIII. Campania Tuscia... ».

    expl. : «... Britannia secunda. Flauia maxima. Valentiana » (éd. A. Riese, Geographi Latini minores, Heilbronn, 1878, p. 130-132 ; Th. Mommsen, Chronica minora I (M. G. H., Auct. antiq., 9), Berlin, 1892, p. 534-542).

    f. 171 v° col. 1-172 v° col. 2 : Notitia Galliarum.

    titre : « In prouinciis gallicanis sunt he ».

    inc. : « Prouincia Lugdunensium ciuitates .VI.... ».

    expl. : «... Ciuitas Cemelenensium Ciuitas Vinsitiensium » (A. Riese, op. cit., p. 141-144; Th. Mommsen, op. cit., p. 584-612 ; F. Glorie, Itineraria et alia geographica (Corpus Christianorum, Series Latina, 175), Turnhout, 1965, p. 386-406).

    ~ f. 172 v° col. 2-175 v° col. 2 : BEDA, Nomina regionum atque locorum de Actibus Apostolorum (Clavis n° 1359).

    titre : « Beda de nominibus regionum et ciuitatum que in Actibus apostolorum habentur ».

    ~ f. 175 v° col. 2-176 col. 1 : PAVLVS OROSIVS, Historiae aduersus paganos (Clavis n° 571, extraits).

    1) titre : « Orosius de situ antiquȩ Babilonis ».

    inc. : « Babiloniam a Nembroth gigante... ».

    expl. f. 176 col. 1 : «... uicta capta subuersa est » (II, 6, 7-11 — éd. K. Zangemeister, Orosii Historiae aduersus paganos (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, 5), Vienne, 1882, p. 96-97).

    2) titre : « Orosius ».

    inc. : « Karthaginis situs fuisse huiusmodi dicitur... ».

    expl. : «... et Byrsȩ imminens mari » (IV, 22, 4-6 — éd. cit. supra, p. 271).

Text in this manuscript

Data Source: Initiale

Illuminations and decoration

Former owner

Formerly part of

Origin

  • Origine : française et cistercienne, l’écriture et la décoration rappellent les manuscrits de Saint-Victor. Le manuscrit a sans doute été copié dans un monastère cistercien de la région de Noyon, d’après P. Gautier-Dalché, op. cit. infra, p. 28.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XLI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XLI

  • Possesseur : abbaye Notre-Dame de Cîteaux, c’est le n° 1094 de l’inventaire dressé par Jean de Cirey de 1480 à 1482 : « Cronice Eusebii Cesariensis Ieronimi Prosperi et aliorum ac Beda de nominibus regionum et ciuitatum in uno pulchro uolumine, cuius 2m folium post intitulationem actorum incipit ,one minii’ et penultimum desinit, ipsa autem lapi’ » (Inuentarium librorum monasterii Cistercii : ms. Dijon, Bibl. mun. 610 (358), f. 86 col. 2 — éd. Cat. gén., op. cit. infra, p. 444 n° 1094). Le manuscrit est aussi décrit dans l’inventaire des manuscrits de Cîteaux du XVIIIe s. : ms. Dijon, Bibl. mun. 1401 (34), f. 17 v° lignes 28-31.

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

    • Cat. gén., 5, Paris, 1889, p. 138
    • L. C. Bethmann, Sigeberti Gemblacensis Chronographia (M. G. H. Scriptores, 6), Hanovre, 1844, p. 282 et 292
    • M. L. W. Laistner et H. H. King, A Hand-List of Bede Manuscripts, Ithaca, New York, 1943, p. 25
    • J. M. Bately et D. J. A. Ross, A Check List of Manuscripts of Orosius « Historiarum adversus paganos libri septem » (Scriptorium, 15, 1961, p. 330 n° 29)
    • P. Gautier Dalché, La « Descriptio mappe mundi » de Hugues de Saint-Victor. Texte inédit avec introduction et commentaire, Paris, Études Augustiniennes, 1988, p. 25-28.
  • Auguste MOLINIER, Henri OMONT, S. BOUGENOT, Ph. GUIGNARD, Dijon (CGM 5), Manuscrits 1-1556, 1889 (Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France)
  • Yolanta ZALUSKA, Marie-Françoise DAMONGEOT, France SAULNIER, Guy LANOE, Manuscrits enluminés de Dijon, Paris, Editions du CNRS, 1991 (Corpus des manuscrits enluminés des collections publiques des départements publié par l'IRHT)

Life cycle of this book

Data sources