Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 2994A

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q118930

  • Titres attestés :
    • 2 ¶. F. 73-193.
    • Florilegium
    • S. Isidorus Hispalensis
  • Autre forme de la cote :
    • Département des manuscrits, Latin, 2994
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 2994A
    • Paris. BnF, Latin 2994A
  • Conservé à : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Lieu de fabrication :
  • Support : Parchemin.
  • Composition :
    • Deux mss. 194 ff.
  • Format :
    • 145 × 115 mm.
  • Aspects codicologiques :
    • Deux mss. 194 ff. 145 × 115 mm.
  • Reliure :
    • Reliure maroquin rouge aux armes de Colbert.

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 7v-8. Attribution à s. Maxime douteuse ; cf. Clavis Patrum latinorum, n° 220, hom. 37.

    F. 22-24. (P.L., IV, 952-953).

    F. 186v-189v. (ms. P de l'éd. P. Pascal, dans Traditio, XIII (1957), 426-427, sous le nom d'Isidore) ; cf. Clavis Patrum latinorum, n° 1216 ; pourrait en réalité provenir de l'entourage de Théodulphe d'Orléans ; cf. J. Fontaine, dans La Ciudad de Dios, CLXXXI (1968), 617-655.


    F. 1-30v Compilation ascétique composée de 36 fragments, probablement à l'usage d'un monastère de femmes. Extraits de : s. CYPRIANUS [Liber de oratione dominica, c. 29 et fin du c. 31] (P. L., IV, 556 et 558) (1-1v) en partie effacé — « De nocturnis orationibus ex doctrina s. Melaniae » [L. II § 15] (Anal. Boll. VIII (1889), 49) (1v-2) ; — « De nocturna oratione s.... M[edia autem ?] nocte... — ... recordatione frangantur... » (2-3), texte en partie effacé ; — « De oratione mediae noctis ex libro Casiodori » [CASSIODORUS, Expositio in psalm. 118, v. 62] (P. L., LXX, 856) (3-3v) ; — « De instantia orationis ex doctrina s. Melaniae abbatissae... » [op. cit. § 11] (éd. cit. 46-47) (3v-4) ; — « De reverentia orationis s. Cypriani... » [op. cit., c. 31 début] (éd. cit., 557) (4-4v) ; — « Unde supra s. Basilii... Si enim quis judicem suum videns... » (4v) ; — « De oratione... ex doctrina s. Melaniae... » [op. cit., § 16 et 17] (éd. cit., 49-50) (4v-5v) ; — S. CYPRIANUS [op. cit. c. 32 et début du c. 33] (éd. cit., 558) (5v-6v) ; [c. 36, fragment] (ibid., 560-561) (6v) ; — S. LEO papa [Sermo 12, c. 4] (P. L., LIV, 171-172) (6v-7) ; — De jejunio ex doctrina s. Melaniae [op. cit. § 14] (éd. cit., 49) (7-7v) ; — S. MAXIMUS [Hom. 37, fin] (P. L., LVII, 308) (7v-8) ; — S. CYPRIANUS [De opere et elemosynis, fragm.] (éd. cit., 625 sqq.) (8-9v) ; [De habitu virginum, c. 6, fin] (ibid., 457-458) (9v-10) ; [c. 8 fin et 9 début] (ibid., 460) (10-11) ; [c. 12 fin et 13 début] (ibid., 463-464) (11-11v) ; [c. 22] (ibid., 474-475) (12-12v) ; — « De oboedientia sanctimonialium ex dictis s. Melaniae » [op. cit. § 13] (éd. cit., 48) (12v-14) ; — S. CYPRIANUS [De habitu virginum, c. 9 fin] (éd. cit., 460-461) (14-14v) ; — « De vitando conspectu virorum ex doctrina s. Melaniae » [op. cit., § 35] (éd. cit., 59) (14v-15) ; « Sermo cujusdam doctoris ad ancillas Christi. O ancilla Christi, caritatem erga Deum... — ... intra in gaudium Domini tui » (15-15v) ; — S. ISIDORUS [Sententiarum l. II, c. 40 § 1-6, jusqu'à «... nam quam vis... »] (P. L., LXXXIII, 643-644) (15v-16v), lacune entre les ff. 16 et 17 ; — fragment sur l'aumône, inc. du début : «... quod iterum in psalmis Spiritus Sanctus... — ... a morte animas liberari » (17-17v) ; — S. CYPRIANUS [De opere et elemosynis, c. 15] (éd. cit., 636-637) (17v-18v) ; — S. GREGORIUS MAGNUS [Epist. l. XII, 2, fragm.] (M. G.; Epist., II, 348-349) (18v-19v) ; — De s. Melania [op. cit. § 12] (éd. cit., 47) (19v-20v) ; — S. CYPRIANUS [De habitu virginum, c. 5] (éd. cit., 457) (20v-21v) ; — S. AMBROSIUS [Expositio in Lucam, l. II, c. 22] (P. L., XV, 1641) (21v) ; — « De bono pudicitiae et castitatis ex l. Cypriani » [De duodecim abusionibus saeculi, apocr., c. 5] (éd. cit., 952-953) (22-24) ; — S. CYPRIANUS [De habitu virginum, c. 18, début] (éd. cit., 470) (24v), lacune entre les f. 24 et 25 ; fragment sur la continence, inc. du début : «... penitendo veniae fructum percipiat... — ... qui recto itinere gradiuntur » (25-26v) ; — « Quod factum est in monasterio Evoriascas » (Faremoutiers, dioc. de Meaux, arr. de Coulommiers, S.-et-M.) [JONAS, Vita s. Burgundofarae, 15-17, avec variantes] (Mabillon, A. SS. B. II, 446-447) (26v-29). — « Ex regula s. Basilii episcopi interrogatio. Si oportet cum soror aliqua confitetur... » (29). — « Exemplum... cujusdam mulieris ex historia tripartita [Cassiodorus, Hist. trip. l. VII, c. 32] (P. L., LXIX, 1092-1093) (29-30v).

    F. 31-42 [EVAGRIUS] « Sermo s. Ambrosii ad eos qui in coenobiis habitant » (P. L., XX, 1181-1186) ; cf. Wilmart, dans Rev. Bénéd., 1911, 143-153.

    F. 42-45 « De pacientia cujusdam virginis. Fuit in quodam monasterio quaedam virgo... » [Vitae patrum, V, XVIII (19)] (P. L., LXXIII, 984-985) et [PALLADIUS, Historia Lausiaca, c. XXI] (P. L., LXXIV, 299-301, avec variantes) ; cf. E.C. Butler, The Lausiac history of Palladius, I (1898), 59-64, version I.

    F. 45-62 « Vita sanctae Eufrosinae virginis » ; cf. Bibl. hag. lat. n° 2723.

    F. 62-72v « Vita sanctae Pelagiae » ; cf. ibid., n° 6605. — Cf. Cod. hag., I, 227.

Textes du manuscrit

Source des données : Mandragore

Parties du manuscrit

BnF Archives et manuscrits

Enluminures et décors

Intervenants

Historique de la conservation

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Acheté par Baluze pour la bibliothèque de Colbert à la vente de Mr Chandelier le 20 décembre 1674 ; cf. ms. Latin 9363, f. 132 ; cf. add. du ms. Latin 2773.

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Incipit du lemme biblique

    A Deo datur continentia sed petite et accipietis (Mt. VII, 7)

    Incipit

    Tunc autem tribuitur...

    f. 15v

    Antiphona ex graeco interpretatur vox reciproca...

    f. 138v

    Antiphonas Graeci primum composuerunt...

    f. 138v

    Cantor autem vocatus quia voce modulatur...

    f. 139v

    Choros Moyses post transitum Rubri maris...

    f. 137v

    Chorus est multitudo in sacris collecta...

    f. 138

    Diapsalma quidam hebraeum verbum...

    f. 140v

    Disciplinae liberalium artium septem sunt...

    f. 136v

    Et in bonis sit cor tuum ut qui de veteri vita...

    f. 190v

    Incipit du lemme biblique

    Et scito quod pro his omnibus... (Eccl. XI, 9)

    Incipit

    Nec putes quia priores rami fracti sunt...

    f. 190v

    Fuit in quodam monasterio quaedam virgo quae stultam esse...

    f. 42

    Fuit vir in Alexandria Paphnutius nomine...

    f. 45

    Grammatica est scientia recte loquendi...

    f. 136

    In fine quoque alii libri sub allegoria...

    f. 190

    Laudes, hoc est, alleluia canere...

    f. 139v

    [...] Nec putes quia priores rami fracti sunt...

    f. 190v

    O ancilla Christi caritatem erga Deum...

    f. 15

    Psallere usus est primum post Moysen...

    f. 137

    Quod factum est signum immo miraculum in diebus nostris placuit mihi peccatori...

    f. 62v

    Responsoria ab Italis longo ante tempore...

    f. 138v

    Scire, inquit, sapientiam et disciplinam...

    f. 134

    Scriptura enim sacra saepe adulescentiam...

    f. 190

    Si enim quis judicem suum videns...

    f. 4v

    Si oportet cum soror aliqua confitetur...

    f. 29

    AMBROSIUS MEDIOLANENSIS ep. (s.) -- Expositio evangelii secundum Lucam (excerpta)
    AMBROSIUS MEDIOLANENSIS ep. (s.) -- sermo ad eos qui in coenobiis habitant
    Ascétique -- à l'usage d'un monastère de femmes
    Aumône -- Notes et extraits sur l'aumône
    BASILIUS CAESARIENSIS ep. (s.) -- Extraits à lui attribués par les mss.
    BIBLICA -- Vetus Testamentum Ecclesiastes. Fragmenta
    CASSIODORUS (Magnus Aurelius) -- Expositio psalmorum (excerptum)
    CASSIODORUS (Magnus Aurelius) -- Historia tripartita (excerpta)
    CHANDELIER -- Possesseur
    COLBERT (Jean-Baptiste) -- Possesseur
    CYPRIANUS CARTHAGINENSIS ep. (s.) -- De Dominica oratione
    CYPRIANUS CARTHAGINENSIS ep. (s.) -- De Habitu virginum (excerpta)
    CYPRIANUS CARTHAGINENSIS ep. (s.) -- De Opere et eleemosynis
    CYPRIANUS CARTHAGINENSIS ep. (s.) -- De Duodecim abusivis saeculi
    DE DUODECIM ABUSIVIS SAECULI
    Étymologies -- Traité (fragment)
    EUPHROSYNA (s.) -- Vita
    EVAGRIUS PONTICUS -- Sententiae ad monachos
    « Exempla »
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Extraits :
    GREGORIUS Magnus I (s.), papa -- Epistolae. Excerpta
    HIERONYMUS (s.) -- Commentarii in Ecclesiasten (excerpta)
    INSTITUTIONUM DISCIPLINAE
    ISIDORUS HISPALENSIS (s.) -- De Differentiis rerum liber II
    ISIDORUS HISPALENSIS (s.) -- De Differentiis verborum
    ISIDORUS HISPALENSIS (s.) -- De Ecclesiasticis officiis (excerpta)
    ISIDORUS HISPALENSIS (s.) -- Etymologiae (excerpta)
    ISIDORUS HISPALENSIS (s.) -- Sententiarum libri. Excerpta
    ISIDORUS HISPALENSIS (s.) -- Institutionum disciplinae
    JACOBUS DIACONUS -- Vita s. Pelagiae
    JONAS BOBIENSIS monachus -- Vita s. Burgundifarae (fragmentum)
    LEO Magnus I (s.), papa -- Sermones. Excerpta
    MAXIMUS TAURINENSIS (s.) -- Excerpta
    MELANIA (s.), junior -- Vita (excerpta)
    PALLADIUS -- Historia Lausiaca. Excerpta
    PELAGIUS diaconus Romanus [PELAGIUS I, papa ?] -- Interpres : Vitae Patrum L.V. seu Verba seniorum (excerpta)
    RELIURE -- Reliures aux armes de Colbert (Jean-Baptiste)
    RELIURE -- Éléments annexes Tranches jaspées
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- Sermones singuli
    Sermones inter unius auctoris collectionem -- De diversis Ad moniales
    Vertus -- Continence Fragment
    VITAE PATRUM -- L.V-VI. Verba seniorum seu Adhortationes sanctorum Patrum, Pelagio, diacono romano, et Johanne, diacono romano, interpretantibus (Clavis Patrum graecorum, III, n° 5570) (excerpta)

Vie du livre

Sources des données