Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q89624
Manifeste IIIF
Numérisation :
Numérisation du décor
Numérisation intégrale
Parch., XIVe s. (a. 1394), II + 132 ff. (f. I v°, II v°, 46 v°, 56-56 v° et 130-132 v° blancs), 262 x 218 mm. Au f. 1, bordure sur trois côtés ornée de feuilles d’acanthe et de fleurs de couleurs, de feuilles trilobées et de pastilles d’or; initiales de couleurs encadrées d’or au début de chaque livre. Gloses marginales et interlinéaires en écriture humanistique cursive italienne jusqu’au f. 61 et notabilia de la main du copiste. Trois blasons ont été lavés au bas du f. 1.
Source des données : Heidelberger historische Bestände – digital
Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin
Titre(s) : 1r-70v - Cicero: Opera1r-36r - De officiis36v-46r - De amicitia47r-55v - De senectute57r-61v - Paradoxa ad Brutum62r-70v - Orationes70v-71v - Ps.-Sallustius: Inuectiua in Ciceronem71v-73r - Ps.-Cicero: Inusectiusa in Sallustium73v-86v - Cicero: Orationes in L. Catilinam (I-IV)86v-129v - Cicero: Orationes86v-93v - De imperio Cn. Pompei93v-104v - Pro T. Annio Milone104v-116r - Pro Cn. Plancio116r-126r - Pro P. Sulla126r-129v - Pro A. Licinio Archia poeta
Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI
f. 1-70 v°: Cicero, Opera.
f. 1-36: De officiis.
titre: «M. Tullii Ciceronis Incipit liber primus ».
(gloses) inc. f. 1, marge de droite: «Idque suple factum est...».
expl. f. 35 v° marge de droite: «... ita erit magnum ut erit cibus gratum et illum reputaretis ».
(texte) à la fin: «Marci Tullii Ciceronis de officiis liber tercius et ultimus explicit ».
f. 36 v°-46: De amicitia.
titre: «Marci Tullii Cyceronis de uera amicitia liber incipit feliciter ».
inc.: «Qvintus Mutius augur Sceuola multa narrare...».
(gloses) inc. f. 36 v° marge de droite: «quia pater Tulii ducebat filium secum ad Sceuolam ut audiret illum... ».
expl. f. 46 marge de droite: «...ut uerificet preceptum atque dictum suum et se prebeat non oblitum sui cum dixit amicorum omnia communia esse debere de se hoc recitat ».
(texte) expl. f. 46: «...nichil amicitia prestabilius putetis».
f. 47-55 v°: De senectute.
titre: «Marci Tulii Ciceronis de Senectute liber incipit feliciter ».
(gloses) inc. f. 47 marge de droite: «Non Chirono utque Aristoscus in prima parte dicit... ».
expl. f. 55 marge de droite: «... Hic ponitur pro illo quod ponitur ante illos qui debent currere ut nullus proprius loco usque quo debent currere sint ».
f. 57-61 v°: Paradoxa ad Brutum.
titre: «Marci Tulii Ciceronis liber de paradoxis incipit feliciter ».
(gloses) inc. f. 57 v° marge de gauche: «Sed nos opportet dare ut intelligatur uerbi gratia ».
expl. f. 61 marge de droite: «...ut contra eos bellum non ingererent».
f. 62-70 v°: Orationes.
f. 62-64 v°: Pro M. Marcello.
titre: «Incipit liber Marci Tulii Ciceronis pro M. Marcello ».
f. 65-68: Pro Q. Ligario.
titre: «Incipit pro Quinto Ligurio [sic] ».
f. 68-70 v°: Pro rege Deiotaro.
titre: «Incipit pro Rege Deiotaro oratio M.T.C. ».
f. 70 v°-71 v°: Ps. Sallvstivs, Inuectiua in Ciceronem.
titre: «Salustii in Ciceronem controuersia ».
f. 71 v°-73: Ps. Cicero, Inuectiua in Sallustium.
titre: «Incipit controuersia Marci Tulii Ciceronis in Salustium ».
f. 73 v°-86 v°: Cicero, Orationes in L. Catilinam (I-IV).
titre: «Marci Tulii Ciceronis in Catelinam Inuectio prima incipit feliciter ».
f. 86 v°-129 v°: Cicero, Orationes.
f. 86 v°-93 v°: De imperio Cn. Pompei.
titre: «Marcii [sic] Tulii Ciceronis de magni Pompei laudibus Incipit ».
f. 93 v°-104 v°: Pro T. Annio Milone.
titre: «Eiusdem Miloniana incipit feliciter ».
f. 104 v°-116: Pro Cn. Plancio.
titre: «Eiusdem pro Plaucio [sic] incipit feliciter ».
f. 116-126: Pro P. Sulla (ms. P de Pabón).
titre: «Eiusdem pro p. Silla incipit feliciter ».
f. 126-129 v°: Pro A. Licinio Archia poeta.
titre: «Eiusdem pro A. Licinio Archia incipit feliciter ».
à la fin: «Marcii [sic] Tullii Ciceronis quinque orationes preclarissime expliciunt ».
Origine: italienne, écriture humanistique ronde; le manuscrit a été exécuté en 1394 par Henri de Prusse pour Giovanni Ludovico Lambertazzi, de Padoue, d'après la souscription en partie rubriquée du copiste au f. 129 v°:
«Gloria laus et honor Cui puerile decus Quod me conscripsit
Prompsit osanna pium sit rex criste redemptor Hernicus Prusia natus
Henricus de Prusia scripsit.
Possidet hunc Pathauia uocitatus in urbe Iohannes
Et Ludouicus iuris utrumque iubar ».
«Hoc opus fecit scribi dominus Iohannes Ludouicus de Lambertatiis utriusque iuris doctor. M.CCC.LXXXXIIII. ».
Comme l’a montré G. Billanovich, Petrarca e Cicerone..., le copiste a reproduit scrupuleusement mais parfois incorrectement les notes de Pétrarque, dont le manuscrit qui lui a servi de modèle était pourvu.
Possesseurs: Giovanni Lodovico Lambertazzi, professeur de droit à Padoue, pour qui le manuscrit a été copié (cf. supra, Origine). Ami de Pétrarque pendant qu’il étudiait à Padoue, il fut licencié en droit en 1372 et enseigna à Padoue presque sans interruption jusqu’à sa mort le 14 mai 1401. Les armes lavées au f. 1 étaient peut-être celles de la famille Lambertazzi; peut-être Ulrich Fugger, d’après P. Lehmann, op. cit. infra; bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. II cote du transfert: C. 183/53).
Source des données : Biblissima
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF